Zeichnung: Serkan Altuniğne | “Alriiiiight mate! Have you been waiting long?”

At what Age is a person old?

(Please scroll down to read the Turkish version of the column.)

When is a person old? I mean, at what age does a person count as old?
When I discussed this question with Erdal Inönü **, the popular leader of the Turkish Social Democrats, he was 80 years old.
At that time I was writing a book about him, about legacy.
He told me that one of his teachers had posed the same question. His classmates gave different answers. No wonder, young people think everyone is old who's been around longer than themselves.
One student answered the question: “At 30 you're old”. Others put the bar a little higher: “At 50!”.
Others, in turn, were of the opinion that a person had to reach 70 before they were old.
Finally, the teacher answered his own question:
“A person is old when he no can longer muster the resolve to start a new life.”
People like us, who have to live far away from their countries in Germany because of their political activities, begin a new life almost from zero ... Maybe that's why we feel so young.

                                                     ***

I arrived in Berlin with just one suitcase. It was packed with my summer clothes: shorts, T-shirts, swimming trunks, slippers ... And of course many books ...
Before that, I had been on vacation in Barcelona whilst trying to finish up the book I was writing. On the afternoon of 15 July 2016, I was startled by the news that a coup was underway in Turkey. I turned on the TV. Soldiers on the Bosphorus Bridge blocked traffic. But it was no ordinary traffic checkpoint.
It was an attempted coup. It was crushed that same night, but we got the bill for it.
I phoned my lawyer, who told me, “From now on, a state of emergency is in place, and the legal system, which didn't work anyway, has been completely abolished. If you come back, you'll end up in jail and never come out again. Besides, nobody can guarantee your safety here.” He recommended that I stay in Europe for a while. My wife in Istanbul agreed.
Stay in Europe?
But where?
I'd lived in the UK for a while. So initially I went to London, which had fallen into a profound chaos after Brexit. The British seemed to have detached themselves not only from Europe, but also from the rest of the world.
Paris?
A city of mutes, if you don't speak French.
New York?
Too far away.
Then I received an offer to write for the newspaper Die Zeit. This was followed by scholarship offers from Reporters Without Borders and the German centre of the international writers' organisation PEN. The events in Turkey were at the top of the agenda in Germany. Germany was a country where I could find people who spoke my native language. English was widely spoken. I had friends there. So I took my suitcase to Berlin. In this city, where I'd only been a few times before on business, I found refuge.
My country, my work, my home, my wife and my loved ones stayed behind.
Now was the time to find out if I was old or not.

                                                     ***

Berlin ... A beautiful city ...
Like a capricious bride who refuses to show you her beauty before she has seen the signature that seals the deal on your life together ... And it's really not easy to complete that signature. Certainly not for people like me, who had to leave everything behind and are now subject to enormous pressure ...
You have to provide endless signatures to recover all your life's documents:
Registration certificate.
Travel documents.
Health insurance.
Rental contract.
Work permit.
Birth certificate.
Tax number.
Press pass.
Certificate of good conduct from the police.
And a driver's license.
A first aid course for the driver's license.
An eye exam for the driver's license.
A make-up test for the driver's license.
And registration papers for the car.
In short, as a person who's been stranded politically, you have to start from scratch, as if you had lost your memory.
Whilst trying to put all these papers together, you simultaneously have to both cope with the pain of separating from your country and work to cling to this new life.
But the first obstacle is the weather.
For people like me who come from a Mediterranean country, the lack of sun is far worse than the lack of money ... If you don't have money in Istanbul, you head to the sea, inhale the iodine-saturated air, stretch your face towards the sun and let it be caressed. Then you eat a sesame ring and go home happy again.
But what happens when one not only lacks money, but also the sea, the sun and the sesame ring?
What if spring still hasn't arrived by the middle of May?
And a grey rain whips ceaselessly at the windows in one's flat, as if it'd like to announce that the sunny days are over, once and for all?
This does not necessarily make getting used to one's new life any easier.Especially since it's not just the nasty weather that takes some getting used to ...
Added to this are new matters of course, new ways of behaving and cultural differences ...
It's new, for example, that you can drink tap water here ...
New are also the bike paths ...
And last, but not least, the toilets are new: they don't have a rinsing spray to clean the lower body ...
If you order a water, you will immediately be asked if it should be with or without “gas”. This too is new, because in Turkey “gas” is only something the parents of newborns are asked, in order to find out if the infant has flatulence.
It's also new to settle a bill “German style”, in which everyone pays for themselves ... In Turkey, we're used to scrambling over each other to pick up the bill for everyone ...
It's new to go down the street without gawking at the kissing couples ... For some in some regions of my country, a couple kissing in public is reason enough to commit murder ...
It's also new that, while kissing in public is not penalised, tax evasion is punished with drastic penalties ... Our business people who practice the latter are courted as respected entrepreneurs.
That everyone here makes everything himself is also new to me ... An indispensable component of all Turkish business centres and companies, namely the tea shop, doesn't exist here. The Germans make their own tea, but I wonder with whom they then gossip about corporate and business secrets, if not with the tea vendor?
And why are there no petrol station attendants at the petrol stations? Where are the attendants employed if every driver refuels his own vehicle?
When the TV breaks down, it's a real nuisance to find a repair shop ... Does everyone here take a TV repair course?
But the most unusual of all is patience.
Granted, our country is, as we know, a bit behind in competing with modern civilisations, which is why we're always in a hurry. We always have to rush, so we have no patience whatsoever for standing in line. Our foot is itching to press down on the gas pedal, when we're not overtaking others in single-lane traffic. When we hear about mouth-to-mouth resuscitation for the twentieth time in first-aid class, we experience shortness of breath. Hold the nose closed and blow in the mouth, we know! Let us go home already...
All that can sometimes wear one down ...
In the midst of all these hardships, one becomes tired of thinking in both countries simultaneously; living in one, having to endure the other; every day confronted with the question of why the Turks in this country support Erdoğan, and then in the same breath ranting at those interviewers about why their own government supports Erdoğan ...
Luckily we have German friends here who understand us.
Thanks to their support, we're adapting ourselves better to our new life here every day.
And sometimes, we wonder at our own determination to start from scratch again, and we consider ourselves lucky that we're so young.

** Erdal Inönü (1926-2007), son of Ismet Inönü – colleague of Mustafa Kemal Atatürk and former prime minister and president – was a physics professor from 1974 to 1983 and founded the Social Democratic Party SODEP after the military coup in 1980. SODEP's successor organisations merged with today's CHP in 1993.

 

Bir insan kaç yaşında yaşlanır?

Bir insan ne zaman yaşlanır? Yani kaç yaşında yaşlı bir insan sayılır?
Türk sosyal demokratlarının sevilen lideri Erdal İnönü’yle bunu konuştuğumuzda, o 80 yaşındaydı. Ben, onun için bir kitap yazıyordum. Anılarını anlatıyordu. 
Lise çağındayken, sınıfında bir öğretmenleri sormuş bu soruyu… Her öğrenci ayrı bir cevap vermiş. O yaşlarda kendisinden fazla yaşamış herkes, yaşlı sayılır ya:
“30’unda yaşlıdır insan” demiş biri…
Bir diğeri çıtayı 50’ye koymuş. Arada, “70” diyenler olmuş.
Sonunda öğretmen demiş ki:
“İnsan, yeni bir hayata başlama azmini yitirdiğinde yaşlanır.”
Biz, -siyasi mücadelesi nedeniyle ülkesinden ayrı düşenler-, neredeyse sıfırdan yepyeni bir hayata başladık Almanya’da… Belki bu yüzden çok genç hissediyoruz kendimizi…

                                                      ***

Berlin’e geldiğimde sadece bir bavul vardı yanımda… İçinde de 
yazlık giysilerim: Şort, tişört, mayo, terlik… Ve tabii bolca kitap…
Barcelona’da tatildeydim. Yazmakta olduğum kitabı bitirmeye çalışıyordum. 15 Temmuz akşamüstü, “Darbe oluyor” haberiyle irkildim. Televizyonu açtım. Boğaz Köprüsü üzerinde askerler, trafiği durduruyordu. Sıradan bir güvenlik kontrolü değildi. Bir darbe girişimiydi. O gece bastırıldı; ama faturası bize çıktı.
Avukatımla konuştum; “Artık olağanüstü hal koşulları var. Zaten işlemeyen yargı da rafa kalktı. Dönersen, bir daha hapisten çıkamazsın. Üstelik can güvenliğini de kimse garanti edemez” dedi. Bir süre Avrupa’da kalmamı önerdi. İstanbul’daki eşim de aynı görüşteydi.
Avrupa’da?
Ama nerede?
İngiltere’de yaşamışlığım vardı.  Londra’ya gittim. Londra, Brexit sonrasının ağır kaosunu yaşıyordu. Sanki sadece Avrupa’dan değil, dünyadan kopmuş gibilerdi. 
Paris?
Fransızca bilmeyenler için dilsizler diyarıydı.
New York?
Çok uzaktı.
O günlerde Die Zeit’tan onlar için yazma teklifi aldım. Sonra Sınır Tanımayan Gazeteciler ve Almanya PEN’in burs teklifi geldi. Almanya’da Türkiye, bir numaralı gündem maddesiydi. Dilimden anlayan insanları bulabileceğim bir yerdi. İngilizce yaygındı. Dostlarım vardı. Bavulumu alıp Berlin’e geldim. Daha önce sadece birkaç kez, o da iş için uğradığım bu şehre sığındım.
Ülkem, işim, evim, eşim, sevdiklerim geride kalmıştı.
Şimdi yaşlanıp yaşlanmadığımı test etme vaktiydi.

                                                      ***

Berlin, güzel şehir…
Ama nazlı bir gelin gibi, “Artık birlikte yaşayacağız” diye imza 
atmadan, güzelliğini göstermiyor size… O imza da hiç kolay atılmıyor. Hele benim gibi, her şeyini geride bırakıp gelmişler için, çok sıkıntılı bir süreç… Hayatınızın bütün kâğıtlarını yeniden edinmeniz gerek: 
İkametgâh ilmühaberi lazım.
Seyahat belgesi lazım.
Sağlık sigortası lazım.
Kira kontratı lazım.
Çalışma izni lazım.
Nüfus kaydı lazım.
Vergi numarası lazım.
Basın kartı lazım.
Güvenlik sicili lazım.
Sürücü ehliyeti lazım.
Sürücü ehliyeti için ilk yardım kursu lazım.
Göz muayenesi lazım.
Direksiyon sınavı lazım.
Arabaya park kaydı lazım.
Yani hafızasını kaybetmiş bir siyasi kazazede gibi, her şeye en 
baştan başlamak lazım.
Bütün bunları tamamlarken ve ülkeden uzak kalmışlığın kederini 
yaşarken bir yandan da çalışmak, hem de bu yepyeni hayata tutunmak lazım.
İlk güçlük, iklim…
Hele benim gibi bir Akdeniz ülkesinden geliyorsanız, güneşsizlik, 
parasızlıktan beter… İstanbul’da paran yoksa, çıkarsın bir deniz kenarına, iyot koklayarak güneşe dönersin yüzünü; güneş, öper gözlerinden; bir simit yersin, mutlu olur dönersin. 
Ya paran olmadığı gibi, deniz, güneş ve simit de yoksa…? 
Mayıs ortası olduğu halde hala bahar gelmiyorsa…? 
Gri bir yağmur, “Bitti o güneşli günlerin” dercesine habire camını dövüyorsa..?
İyice zordur alışmak…
Sadece somurtuk hava da değil, alışman gereken…
Yeni anlayışlar, değişik davranışlar, kültürel farklılıklar sırada…
Musluktan su içmek, yeni mesela…
Bisiklet şeridi yeni…
Taharet musluğu olmayan tuvaletler yeni…
Su isteyince “Gazlı mı, gazsız mı” sorusu yeni… Türkiye’de genellikle yeni doğan bebekler için sorarlar bunu…    
“Alman usulü hesap ödeme” yeni… Türkiye’de kim ödeyecek diye kavga etmeye alışmışız ne de olsa…
Sokakta öpüşenlere bakmadan yürümek yeni…  Uluorta öpüşmek, bizim memleketin bazı yerlerinde cinayet sebebidir.
Aleni öpüşmenin cezalandırılmayıp vergi kaçırmanın bu kadar ağır ceza görmesi de yeni… Bizde bu ikincisini yapanlar, en gözde işadamı muamelesi görüyor.
Herkesin her işi kendisinin görüyor olması da yeni… Türkiye’de iş hayatının en önemli parçası olan çaycı yok ofislerde mesela; Almanlar çayını kendileri alırken, şirket dedikodularını kimden alıyor ki?    
Benzincide benzinci yok? Pompayı kendin tutacaksan, pompacılar nerede iş buluyor?
Televizyonun bozuldu; tamirci bulmak bela… Herkes televizyon tamir kursuna mı gidiyor?
Bir de en şaşırtıcısı, sabır…
Bizim ülke, medeniyet yarışında azıcık geride kaldı ya; acelemiz var her işte… Telaştayız. Kuyrukta beklemeye tahammülümüz yok. Tek şerit akan trafikte sollamazsak pedalımız kaşınıyor. İlk yardım kursunda ağızdan nasıl nefes verileceğini 20. kez dinlerken nefessiz kalıyoruz. Anladık işte, burnu kapatıp ağza üfleyeceğiz. Bırak da gidelim artık…
Yoruluyor insan bazen…
Onca güçlük içinde iki ülkeyi birden düşünmeye, birinde yaşarken öbürünün kahrını çekmeye, “Neden buradaki Türkler Erdoğan’ı destekliyor” sorusuna onlarca kez cevap yetiştirmeye, kafan bozulunca, “Asıl sizin hükümet niye Erdoğan’ı destekliyor” diye terslemeye…
Neyse ki dilimizden anlayan Alman dostlarımız var.     
Onların da desteğiyle gün be gün bu yeni hayata alışıyoruz.
Ve bazen hayata sıfırdan başlama azmimize şaşıp, “Ne mutlu, hala genciz” diyoruz.


*Serkan Altuniğne Türkiye'nin en önemli karikatürist ve senaristleri arasında gösterilmektedir. Karikatürleri 2002 yılından beri haftalık mizah dergisi "Penguen" de yayınlanmaktadır.
 

Read the other theatre columns that has been published so far from Can Dündar!